مقالات پزشکی

سبک زندگی امروزی متوسط زمان خواب ما انسان هارا کاهش داده است.
همه ما شنیده‌ایم و می‌دانیم که خواب برای بدن لازم است؛ اما ممکن است با عوارض بی خوابی و مضرات کم خوابی کمتر آشنا باشیم و ندانیم که آثار خطرناک کمبود خواب می‌تواند همه‌ی جنبه‌های زندگی ما را تحت‌الشعاع خود قرار دهد.

- تاثیرات کم خوابی بر وزن
تحقیقات متعدد نشان می‌دهد کسانی که کمتر از حد مورد نیاز بدن‌ خود می‌خوابند، تعادل هورمونی‌شان به هم می‌خورد و در نتیجه گرفتار مشکلات زیر می‌شوند:
• افزایش اشتها
• علاقه به غذاهای کالری بالا
• تمایل به رفتار های تکانشی از جمله غذا خوردن زیاد یا میل بی‌دلیل به خوردن غذا وقنی نیازی به انرژی آن ندارند.
احتمال دارد بگویید: کسی که کمتر می‌خوابد، بیشتر بیدار است و قاعدتاً فعالیت فیزیکی بیشتری دارد. پس واقعاً هم به کالری بیشتری نیاز خواهد داشت.

- تاثیر کم خوابی بر رفتار
کم خوابی باعث افزایش تحریک پذیری، عصبانی شدن و رفتارهای تهاجمی است
تحقیقات نشان می‌دهد کسانی که کم خوابی یا بی خوابی را تجربه کرده‌اند، در مواجهه با رفتارهای منفی و نامطلوب (مثلاً این‌که یک نفر در میانه‌ی کار، حواس شما را پرت کند) واکنش‌های بزرگتری نشان می‌دهند. بنابراین می‌توان گفت یکی از علائم کم خوابی این است که ببینید تحریک‌پذیرتر شده‌اید و اصطلاحاً «به سادگی از کوره در می‌روید.»

- تاثیر کم خوابی بر بینایی
از جمله آثار خطرناک بی خوابی می توان به بروز مشکلات متعدد بینایی نیز اشاره نمود.
مطالعاتی که در این زمینه انجام شده نشان می‌دهد بی خوابی می‌تواند عوارض زیر را در سیستم بینایی به همراه داشته باشد:
• محدود شدن حوزه‌ی دید
• تار شدن دید
• دوگانه‌بینی
هر چه مدت زمان نخوابیدن شما افزایش یابد، خطاهای بینایی‌تان هم افزایش خواهد یافت.
تاثیر کم خوابی بر توانایی یادگیری هم، انکارناپذیر است
بی خوابی بر کودکان و نوجوانان نیز تاثیر گذار است. تحقیقات نشان میدهد که حتی تغییر ساعت شروع مدرسه از ساعت هفت و نیم به هشت و نیم، می‌تواند تغییرات مثبتی در یادگیری ریاضی و مهارت خواندن ایجاد نماید.
اما بحث به مدرسه و درس و مشق، محدود نیست. حافظه کوتاه مدت، یکی از ابزارهای مهم و حیاتی در یادگیری ما انسانها است و کم خوابی می‌تواند موجب کاهش کارایی حافظه کوتاه مدت شود.

- ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن
از دیگرعوارض کم خوابی می توان به ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن اشاره نمود.
گاهی اوقات یک زخم باز جدی، در بدن شما، مشکلی به وجود نمی‌آورد و گاه ممکن است بدن حتی با یک زخم بسیار کوچک، نتواند در مقابل نفوذ میکروارگانیسم‌ها مقاومت کند.
محرومیت از خواب می‌تواند سیستم دفاعی بدن را تضعیف کند. حتی یک شب نخوابیدن هم می‌تواند در این زمینه تاثیرات محسوس داشته باشد.

-خطر ابتلا به دیابت
دیابت را هم می‌توان به عنوان یکی از تبعات کم خوابی مورد توجه قرار داد
بیدار بودن وقتی که بدن نیاز به خواب دارد،‌ در سیستم متابولیسم بدن اختلال ایجاد می‌کند که این خود می‌تواند خطر افزایش مقاومت در برابر انسولین را داشته باشد «این حالت pre-diabetes یا پیش دیابت نامیده می‌شود.»حتی تحقیقاتی وجود دارد که نشان می‌دهد مداخله‌های پزشکی برای افزایش خواب، می‌تواند منجر به کاهش ریسک دیابت شود.

پس با فواید کم خوابی چه کنیم؟
بسیاری از ما چنین می‌شنویم که کم خوابی فواید بسیاری هم دارد و بعضی افراد موفق هم از دو یا سه یا چهار ساعت خواب در شبانه روز بهره میبرند.
اول از همه به خاطر داشته باشید که برخی از عوارض کم خوابی در بلندمدت بروز پیدا می‌کنند. پس اگر کسی به شما گفت من کم می‌خوابم و هیچ مشکلی هم برایم پیش نیامده، حتی به فرض این‌که ادعایش واقعاً درست باشد، باز هم نمی‌توانید نتیجه بگیرید که هیچ مشکلی برایش به وجود نخواهد آمد.
بهتر است ما به جای کاهش ساعت خواب خود، ساعات بیداری‌مان را بهتر مدیریت کنیم وکارایی واثربخشی
فعالیت هایمان را افزایش دهیم .
وقت گذاشتن برای برنامه ریزی روزانه، همچنین اولویت بندی کردن کار ها و داشتن جدول برنامه ریزی هفتگی میتواند
شما و فرزندانتان را از کاهش ساعت خواب بی نیاز کند.